چاپ سیلک چیست و مراحل انجام آن
چاپ سیلک یک روش چاپ متداول بر روی الیاف، چوب، پلاستیک و... است. در چاپ جوهر برای ایجاد طرح مورد نظر با استفاده یک شابلون بر روی سطح پرس میشود. چاپ سیلک که نام Screen printing نیز شناخته میشود یک روش طراحی و ایجاد نقش است که در صنایع مختلف استفاده میشود. خط نگاری، سری گرافی (serigraphy) از دیگر نامهای استفاده شده برای این روش است.
چاپ سیلک روش جذاب و جسورانه برای تهیه نقشها، در آثار هنری است. با این حال جذابیت و تنوع این روش سبب شد تا در چاپ روی الیاف و پارچه نیز مورد استفاده قرار گیرد. چاپ سیلک انعطاف پذیری بالایی دارد به صورتی که بر روی هر سطحی از جمله فلز، پلاستیک، چوب و شیشه قابل اعمال است. در این روش یک شابلون روی سطح مورد نظر قرارداده شده و رنگ یا جوهر بر روی آن پرس شده تا نقش شابلون روی سطح زیرین اعمال شود.
روشهای متنوعی برای چاپ سیلک وجود دارد. این روش میتواند به صورت تک رنگ باشد و یا چند رنگ باشد. در روش چند رنگ هر رنگ باید به صورت یک لایه مجاز اعمال شود.
مراحل چاپ سیلک
چاپ سیلک با روشهای مختلفی انجام است با این حال مراحل اجرا در اکثر روشها مشابه هم هستند. در ادامه به بررسی روش چاپ سیلک با استفاده از پلیمر امولسیونی حساس به نور پرداخته میشود.
1-چاپ طرح مورد نظر
در این مرحله طرح مورد نظر بر روی ورق شفاف از پلی استات پرینت میشود.
2-آماده کردن اسکرین مش یا توری پوشش داده شده
یک مش مناسب با توجه به اندازه طرح نوع پارچه یا الیاف انتخاب میشود. و با یک لایه از امولسیون فعال نوری پوشش داده میشود که به آن اسکرین مش گفته میشود.
مش چیست؟
مش در واقع یک قاب با دور توری با اندازه سوراخ بسیار بسیار ریز است. به طور سنتی از ابریشم ( SILK) به عنوان توری مورد استفاده در ساخت مش استفاده میشده است و به همین دلیل این روش چاپ به نام چاپ سیلک شناخته میشود. امروزه فیلم بسیار نازک پلی استر جایگزین ابریشم شده است.
میزان ضخامت و میزان ریز بودن سوراخ توری بر روی کیفیت نهایی طرح بر روی سطح نهایی اثر گذار است.
3-انتقال طرح به اسکرین
در این مرحله طرح روی لایه پوشش داده شده گذاشته شده و اسکرین در معرض نور قرار میگیرد. در اثر عبور نور از اسکرین بخشهایی از امولسیون که طرح ندارد سخت شده در حالی که بخشهایی که طرح دارد به صورت مایع باقی میماند.
در صورتی که طرح نهایی چند رنگ باشد باید چند اسکرین (لایه) انتخاب شود که در هر کدام یک بخش رنگ خواهد شد.
4-آماده سازی شابلون
در این مرحله اسکرین شسته شده تا سطح مایع ( سطح خامی که جوهر از آن عبور میکند) عاری از هر گونه آلودگی باشد. سپس اسکرین خشک شده و برای پذیرش جوهر آماده میشود.
5-قرار دادن اسکرین مش در پرس
در این مرحله، مش اسکرین در پرس قرار داده میشود و پارچه، کاغذ و به طور کلی سطحی که میخواهیم طرح روی آن اعمال شود در زیر پرس قرار داده میشود. پرس میتواند دستی و یا اتوماتیک باشند. پرسهای تجاری چرخشی بوده و برای چاپ چند رنگ مناسب هستند.
کاردک مورد استفاده در چاپ سیلک
کاردک مورد استفاده در این نوع چاپ معمولا از جنس لاستیک محکم است تا بتواند به صورت یکنواخت جوهر را در منافذ باز شابلون پخش کند.
6-مرحله اعمال جوهر
مقداری از جوهر مخصوص چاپ سیلک که میتواند از نوع پلاستیزول و ... باشد در بالای اسکرین مش ریخته شده و با یک کاردک از بالا به پایین کشیده میشود. جوهر از منافذ با شابلون عبور کرده و سطح مورد نظر را تشکیل خواهد داد.
پس از اعمال جوهر مش اسکرین با استفاده از حلال مناسب شستشو شده تا امولسیون از روی آن پاک شده و برای طرح بعدی آماده شود.
7-مرحله خشک شدن و چک نهایی
برخی جوهرها با گذشت زمان خشک شده و برخی نیاز به اعمال حرارت برای خشک شدن دارند. به طور کلی پس از خشک شدن و چک نهایی محصول نهایی آماده خواهد شد.
آیا جوهر چاپ سیلک با آب پاک میشود؟
جوهر مورد استفاده در چاپ سیلک اگر از برند مناسبی تهیه شود و مطابق با دستورالعمل، اجرا شود در مقابل شستشو مقاوم میباشد.