پیگمنت بنفش
بنفش یک رنگ ثانویه است که از ترکیب رنگدانه های قرمز و آبی ایجاد می شود. رنگ بنفش یا به اصطلاح ارغوانی، از دیرباز جزو رنگهاس سلطنتی بوده است؛ این نام به این دلیل است که رنگ بنفش تیره، از ترشحات حلزونهای دریایی تهیه می شد که در دوران باستان بسیار گران قیمت بود. از طرفی، بنفش رنگی بود که قاضیهای رومی می پوشیدند. البته این پیگمانت، به رنگ امپراتوری نیز معروف بود زیرا، توسط حاکمان امپراتوری مقدس روم و بعدها توسط کاتولیکهای رومی پوشیده میشد. طبق نظرسنجیهای گذشته در اروپا و ایالات متحده، رنگ بنفش را با کلماتی مانند کمیاب، سلطنت، تجمل، جاه طلبی، جادو، رمز و راز، تقوا و معنویت توصیف میکردند.
زمانی که این رنگ با صورتی ترکیب میشود، با زنانگی و اغواگری همراه است. بنفش رنگی شبیه به طیف رنگی نور میباشد و به طور تاریخی در هنر استفاده می شود. در مدل رنگی CMYK که در چاپ مدرن استفاده می شود، رنگ بنفش با ترکیب رنگدانه سرخابی با پیگمنت فیروزهای، رنگدانه سیاه یا هر دو ساخته میشود. در مدل رنگی RGB که در نمایشگرهای کامپیوتر و تلویزیون استفاده میکنند، رنگ بنفش از ترکیب نور قرمز و آبی، به منظور ایجاد رنگ هایی مشابه آن ایجاد میشود.
پیگمنت بنفش چگونه ساخته میشود؟
بهترین رنگ ارغوانی یا بنفش از شهر ساحلی صور در لبنان کنونی به دست آمد. یونانیان این منطقه را "فنیقیه" نامیدند، نامی که مردم اعتقاد بر این داشتند که به معنای "سرزمین ارغوانی" است؛ از طرفی، بنفش رنگ گران قیمتی نیز بود. در رم در قرن اول میلادی، یک پوند رنگ ارغوانی تیره، حدود نیمی از حقوق سالانه یک سرباز رومی یا معادل هزینه حلقه الماس نامزدی امروزی بود.
در آن دوره رنگ بنفش تیره بسیار گران بود زیرا، مراحل ساخت آن بسیار دشوار بود. منبع این پیگمنت، موکوس تولید شده توسط حلزون های دریایی درنده، که در دریای مدیترانه وجود داشت بود. ابتدا باید حلزونهای دریایی جمع آوری میشدند. طبق گفتههای نویسنده رومی پلینی بزرگ، برای تولید تنها یک اونس رنگ بنفش، تقریبا هزاران حلزون مورد نیاز بود. درمرحله بعدی، غدد استخراج شده درون گلدانهای سربی پر از آب نمک قرار داده میشدند. حدود ده روز قابلمه را به آرامی حرارت میدادند تا مخلوط به رنگ بنفش مایل به قرمز در بیاید. انجام این فرآیند معمولا طولانی مدت و بسیار بدبو بود. از آنجایی که مواد بدبو بودند، مکانهایی که رنگ بنفش تیرین تولید میشد، معمولاً در پایین شهرها قرار داشتند.
رنگ بنفش تیرین اولین بار توسط فنیقیها در قرن شانزدهم قبل از میلاد ساخته شد. طبق افسانهای که توسط دانشمند یونانی جولیوس پولوکس در قرن دوم پس از میلاد ثبت شده است، این رنگ توسط خدای فنیقی Melqart در حالی که سگ خود و پوره Tyros در امتداد ساحل راه میرفت، کشف شد. وقتی سگ یک حلزون دریایی بزرگ را گاز گرفت، دهانش بنفش رنگ شد. ملقرت بلافاصله لباسی را با عصاره دهان سگ رنگ کرد و آن را به تایروس تقدیم کرد. برای تولید رنگها، مواد خام گیاهی و حیوانی را فرآوری میکردند، در آب یا محلولهای دیگر حل میکردند و در برخی موارد از نظر شیمیایی تغییر میدادند تا توانایی رنگآمیزی آنها باز شود. منسوجات، در محلول رنگ خیس می شوند تا به رنگ دلخواه برسند.